Bedelli sermaye artırımı: Bir şirketin esas sermayesine karşılık olan hisse senetlerinin bedelleri ödendikten sonra genel kurul kararı ile yeni hisse senedi çıkarılarak şirket sermayesinin arttırılmasıdır.
Bu konuyu örnekli açıklayabilmek adına yakın zamanda bedelli ve bedelsiz olarak sermaye artırımı yapacak olan #HEKTS üzerinden yola çıkarak tüm bedelli ve bedelsiz bölünmelerde ne yapılması gerektiğini detaylı bir şekilde inceleyeceğim.
HEKTS özelinde anlatırsak şu anda sadece SPK onay verdi. Bedelli ve bedelsiz tarihleri HEKTS tarafından ayrıca duyurulacak olup, bedelsiz bölünmede yatırımcıların yapacağı herhangi bir şey bulunmuyor.
İşin karışık gelen kısmı bedelli bölünme…
Bedelli kısmında işin matematik kısmına geçmeden önce isleyişi anlatmak istiyorum. HEKTS özelinde anlatacağım ama tüm bedelli işlemlerinde süreç bu şekilde işler, sadece rakamlar farklılaşır.
Elinizde X adet HEKTS hissesi var ise bedelli zamanı portföyünüze X adet kadar HEKTS.R isimli hektaşın rüçhan hissesi otomatik olarak eklenir. HEKTS hangi fiyattan bölünürse rüçhan açılış fiyatı o oranda değişir. Örneğin 70₺ den bölünürse rüçhan tahtası(R) 34,95 ₺ ile açılır
Bu rüçhan bedelli süreci boyunca işlemde kalır(genelde 2 hafta). Rüçhan işlemdeyken normal hisse senedi gibi rüçhanı alıp satabilirsiniz, isterseniz rüçhan miktarınızı arttırabilir veya azaltabilirsiniz.
Dikkat etmeniz gereken nokta rüçhanın son işlem gününde elinizde rüçhan varsa; ya bedelliye katılma kararı vereceksiniz ya da rüçhanlarınızı satacaksınız.
Eğer bedelliye katılmak istiyorsanız elinizdeki her rüçhan için yatırım hesabınızda 1,5₺ (%150 olduğu için, %175 olsaydı 1,75₺ olacaktı) olması gerekmektedir.
Örneğin 100 adet rüçhanınız var ise yatırım hesabınızda 150₺ olması gerekir. Rüçhana katılma talebi kurumlara göre farklılık gösterebilir. Kimi aracı kurum hesabınızda para var ise hiç bir işlem yapmadan rüçhana katılmış gibi paranızı çeker ve işlemleri yapar.
Kimisi katılmanız için talimat bekler. Mesela ben İş Bankası’nda webden direk kendim talimat verebiliyorum. Kendiniz talimat veremiyorsanız mutlaka kurumunuzla irtibata geçerek durumu teyit ediniz. Bedelliye katılmak istemeyenler ise son gün ellerindeki rüçhanı satmak zorundalar.
Hem bedelliye katılmaz, hem de rüçhanınızı satmazsanız, rüçhan tahtası işlemden kalktığında rüçhandaki paranız yok olur ve zarar edersiniz. O yüzden borsada şirketiniz ile ilgili bu tür haberleri takip etmeniz gerekmektedir.
Matematik kısmına gelirsek HEKTS %44,18 bedelsiz ve %150 bedelli hesaplaması Bölünmeden önceki son fiyatı 70₺ olsun. Elinizde 100 adet HEKTS olduğunu varsayalım. Hisselerinizin güncel değeri 70*100=7.000 ₺. Elinizdeki 100 hektaşa karşılık 44,18 lot da bedelsiz hisse gelecek.
Bedelli bölünmesi %150 olduğu için her rüçhan başına 1,5₺ (%175 olsa 1,75₺ olacaktı) vereceksiniz. 100 hekts için 150₺ de bedelliye katılmak için para verdik. Bunun sonucunda da 150 adet hekts hissesi geldi.
Bedellide 150₺ ödeyip 150 adet hektaş hissesi almış olduk (rüçhan kullanım hakkı 1₺ mevzusu da buradan geliyor). Son durumda ilk bastaki 100 adet hektaşa karşılık. 44,18 lot bedelsizden, 150 lot bedelliden geldi. Toplam lotumuz 100+44,18+150=294,18 oldu.
Hisselerimizin bölünmeden önce güncel değeri neydi 7.000₺. Bedelliye katılmak için de 150₺ vermiştik. 7000+150=7150₺. Son durumdaki lotumuz ise 294,18 olmuştu. 7150/294,18=24,30 Hektaşın bölünmeden sonraki fiyatını bulmuş olduk. Kısa yol hesaplaması ise (70+1,5)/2,9418=24,30
Yukarıda yaptığım hesaplamaları kendi portföyünüzde yapmak isterseniz resimdeki exceli linkten indirip sarı renkteki yerleri doldurarak hesaplama yapabilirsiniz.
YORUM: Eğer profesyonel değilseniz Rüçhan tahtasında alım satım yapmadan size tanımlanan rüçhanlarınız ile bedelliye katılınız. Rüçhan da lot alıp bedelliye daha fazla ile katılmak isteyebilirsiniz ama ekstra rüçhan alırken de para vermiş olacaksınız.
Tüm rüçhanlarınızı normal hisseye çevirirken de rüçhan başına 1.5₺ bedelli parası vereceksiniz. Bu yüzden rüçhan alım fiyatınıza göre kar veya zarar edebilirsiniz. Aşağıdaki resimi inceleyiniz.
Kaynak
https://twitter.com/temettukafasi/status/1578469134890807296?s=12
